موجود در کتابخانه تخصصی علوم حدیث
نویسنده شهری، قاسم
موضوع-
راهنمای مکان کتاب-
نوع منبعپایان نامه
تاریخ تولید2020-12-29
دانشگاهدانشگاه قرآن و حدیث ،(قم)
رشته تحصیلیکلام امامیه
سال تحصیل1396
چکیدهکلام امامیه از ابتدا تاکنون، مراحل مختلفی را گذرانده است .تلاش متکلمان امامیه ضمن پاسداری از آموزه های اهل بیت: ، شناخت گفتمان های درون جامعه بوده تا از این ظرفیت ها در راستای معارف ایشان بهره گیرند .در میان این معارف نهج البلاغه جایگاه فرازمندی دارد که موجب برخی پیوندها میان شیعه و معتزله و وام دهی و وام گیری هر دو گروه از یکدیگر شده است .اوج این پیوندها، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید است .یکی از زمینه های مشترک شیعه و معتزله بحث عدل است که لوازم، مفاهیم، زیرشاخه های آن، میزان ارتباط دو فرقه و وام گیری و وام دهی آن دو به ویژه در شرح ابن ابی الحدید روشن نشده است. )اثرپذیری و اثرگذاری، مفاهیم، مبانی، مبادی، لوازم، تفاوت ها، تشابهات (بررسی نقاط اشتراک و افتراق آنها و وام گیری و وام دهی هر یک از دیگری در شرح نهج البلاغه، و دیدگاه ابن ابی الحدید در مورد عدل و نقدهای او بر نظریه عدل امامیه و پاسخ نویسندگان امامی بر آن و شبهات مطرح شده توسط وی در پژوهش حاضر مورد کاوش قرار می گیرد .نماینده ی کلامی امامیه در این بحث متن نهج البلاغه است، هر چند در برخی موارد به متون اصلی کلام امامیه نیز ارجاع داده شده است .بحث عدل الهی در اعتقاد امامیه و معتزله دارای فرازها و فرودهایی در تشابهات و تفاوت ها بوده است .نیز ص‌عدل╗ از دیدگاه ابن ابی الحدید با وجود برخی گرایش های شیعی، همچنان بر پایه ی مبانی معتزله استوار است .شیوه ی کار در این پژوهش بر اساس روش توصیفی تحلیلی و به صورت کتابخانه ای است .هر چند مانع مهم این است که ابن ابی الحدید دیدگاه های خود را به دیگر آثار خود یا معتزلیان حواله می دهد، بخشی از این مطلب به دلیل واکاوی نشدن مباحث اعتقادی نهج البلاغه است تا میزان بیان آموزه ها مشخص شده تا کم کاری های شارحان نسبت به شرح سخن امام علی)ع(روشن گردد .نیز دیدگاه های ابن ابی الحدید در مسائل کلامی بیشتر ناظر به معتزله ی بصره است .وی در مباحث امامت دیدگاه معتزله-ی بغداد را دارد .نیز وی از نظر مذهبی از پیروان مکتب خلفاست .وی هر چند شرح خویش را برای بیان مباحث کلامی سامان نداده، اما گستره ی مباحث کلامی وی برخلاف سخنش است .وی در اثر خویش از امامیه اثر پذیرفته است .نیز در استدلال و استشهاد از ادله ی نقلی بیش از عقلی بهره برده است
کلیدواژه ها -
