سها

گاه یک کتابفروشی کوچک، در یک شهر، چراغ فرهنگ و هنر را در دوران غربت فرهنگ و هنر مستقل، برای چندین دهه، روشن نگاه داشته ‌است. گاه یک آموزشگاه هنری، برای چهار دهه، تنها پناهگاه‌های اهالی هنر در یک شهر بوده‌است. گاه یک مؤسسۀ فرهنگی و هنری با سرمایه‌ای شخصی، آرشیوی غنی از موسیقی‌های بومی و محلی یک منطقه یا کشور را گردآوری و حفظ و منتشر کرده است. گاه یک جمع فرهنگی با برگزاری منظم سخنرانی‌ها و طرح مباحث فکری و گعده‌های اندیشه‌ای، نخبگان یک منطقه از کشور را با مباحث فرهنگی و هنری روز آشنا نگاه داشته‌است. گاه یک مجله مستقل فکری، با نگارش مقالات و متون، نقش پل واسط میان روشنفکران و جامعه را در یک شهر یا استان، ایفا کرده است.

در پشت‌پردۀ تمامی این نهادهای فرهنگی مستقل، افراد یا جمع‌های فرهنگی و هنری بودند که عمر، سرمایه و مهارت‌های خود را برای ساخت و نگهداشت این نهادها در سکوت صرف کرده‌اند. انگیزه غایی این مجموعه، ادای دینی تحلیلی و علمی به این عمرهای صرف‌شده و توان‌های وقف‌شده برای حفظ و تقویت فرهنگ و هنر است و در گام نخست، به راه اندازی این پایگاه اینترنتی پرداخته است.

«سامانه سها» نمونه‌ای از یک فضای بینابینی میان فضای عمومی و فضای خصوصی است؛ این فضا از آن‌رو که ماکلیت شخصی دارد، فضایی خصوصی است و از آن‌رو که امکان حضور آزادانه را فراهم می‌کند، عمومی است. این فضای بینابینی، نمونه‌ای از فضاهای خصوصی است که در شرایط خاص ایران، بنا بر شرایط زمانه و امکان‌ها و میزان بسته‌تر یا بازترشدن فضای عمومی اجتماعی، گاه در حد یک فضای تقریباً محدود و دارای فعالیت‌های معین فرهنگی کوچک می‌شود و گاه در زمینه‌ای مناسب‌تر و بازترشدن فضا، به شکل یک فضای اجتماعی عمومی توسعۀ فعالیت می‌دهد، جلسات عمومی برگزار می‌کند، سخنرانی‌های عمومی و نشست‌های آزاد ترتیب می‌دهد و کارگاه‌های آموزشی بدون محدودیت برای حضار شکل می‌دهد. در واقع این قبض و بسط‌ها و تغییر شکل‌ها، سازوکارهای تدافعی این نهادهای اجتماعی برای بقای خود و تداوم حیات و فعالیت‌هایشان هستند.

در فصل نخست کتاب، بر اساس جستجوهای صورت‌گرفته و گردآوری مطالب مرتبط با رضا رجب‌زاده در گام نخست این سامانه، بر اساس جستجوهای صورت‌گرفته و گردآوری محتوای کتابخانه های تخصصی و همچنین فایل های الکترونیکی، سعی شده است تا از کارهای موازی پرهیز شود و محتوایی ارزشمند ارائه شود. این تصویر متکی بر داده‌هایی است که با همت، حمایت و همراهی این کتابخانه های به خصوص کتابخانه های تخصصی تاریخ اسلام و ایران و ادبیات شکل گرفته است. همچنین در ادامه مجموعه ترسیم در نظر دارد خدمات خود را در این حوزه گسترش داده و بتواند گام کوچکی در توسعه کتابخانه های تخصصی، خصوصی و جمع آوری داده های ارزشمندی کند که در حال حاضر بستر ارائه به هر دلیلی برای مالکان آنها وجود ندارد.