موجود در کتابخانه تخصصی علوم حدیث
نویسنده زمانی چریانی، سعید
موضوع-
راهنمای مکان کتاب-
نوع منبعپایان نامه
تاریخ تولید2020-12-21
دانشگاهدانشکده علوم حدیث (شهرری)،۱۳۸۶
رشته تحصیلیرشته علوم حدیث(گرایش تفسیر اثری)
چکیدهمنبع شناسی از ضروریات تحقیقات حدیثی است و برخی از تحقیقات همچون تحقیق در تاریخ حدیث با آن ارتباطی تنگاتنگ دارد.از مهمترین مصادر منبع شناسی کتاب الذریعه شیخ آقا بزرگ تهرانی است که تصانیف شیعه از صدر اسلام تا کنون در رشته های مختلف من جمله حدیث را شناسایی و معرفی نموده است.مولف الذریعه آثار شیعه را به کمک کتب فهرست، کتابهای رجال و تراجم، فهرست منابع و ماخذ کتابها و نقل هایی که کتابها از یکدیگر نموده‌اند بازشناسی کرده است.معرفی تصانیف در این کتاب به صورت جامع و مستند و با اشراف کامل بر مصادر است.از آنجا که در حوزه حدیث، تشخیص اعتبار کتاب اهمیت بسزایی داشته از موجبات وثوق و اعتماد به روایات آن است.محقق تهرانی علاوه بر تحقیق مشخصات شناسنامه ای کتابهای حدیثی، مسائلی همچون جرح و تعدیل مولفین، اعتماد یا عدم اعتماد علماء بر کتاب و اعتبار مصادر کتاب را نیز بررسی نموده‌اند.صاحب الذریعه در کنار شناسایی و معرفی آثار سعی نموده است حتی الامکان نسخ خطی آنها را نیز شناسایی نماید.در زمان نگارش الذریعه تعداد اندکی از کتابخانه‌ها فهرست داشت و از این رو صاحب الذریعه برای رویت نسخ خطی کتابها به بیش از 60کتابخانه رجوع نموده است.اگر چه امروزه با وجود فهارس نوشته شده برای نسخ خطی و هم به دلیل اینکه بسیاری از نسخی که در الذریعه معرفی شده مفقود شده است الذریعه برای نسخه شناسی کاربرد زیادی ندارد لیکن نسخه شناسی های آن در برخی موارد فواید کتابشناسی دارد و نیز با استفاده از گزارشات شیخ آقا بزرگ در مورد محل نسخه می توان نسخه‌های مفقود شده را رد یابی نمود.الذریعه تصانیف شیعه را به ترتیب الفبایی عنوان کتابها معرفی نموده است این ترتیب علی رغم فوایدی که دارد دسترسی به اطلاعات مربوط به کتابهای تخصصی در موضوعات مختلف و استفاده از این کتاب در منبع شناسی موضوعی تخصصی را مشکل نموده است. بخشی از این تحقیق بازشناسی کتاب الذریعه و سبک تالیف آن، به خصوص با توجه به کارکردهای حدیثی آن را بر عهده داشته است.و در بخش دیگر منابع هر یک از موضوعات حدیثی بازشناسی شده به ترتیب تاریخ تالیف آنها در پنج دوره تاریخی فهرست شده اند.این فهرست با تنظیم و ترتیب خاصی که دارد تلاش نموده است که ضمن حل مشکل مراجعه به این کتاب در تحقیقات حدیثی به منبع شناسی تاریخی و تحقیقات در تاریخ حدیث نیز بهره رسانی نماید
کلیدواژه ها -
