موجود در کتابخانه تخصصی علوم حدیث
نویسنده رهبر اسلامی، سلیمه
موضوع-
راهنمای مکان کتاب-
نوع منبعپایان نامه
تاریخ تولید2020-12-05
دانشکدهعلوم حدیث
رشته تحصیلیعلوم قرآن و حدیث
سال تحصیل1391
چکیدهیکی از مباحث مطرح شده در قرآن که در لابه لای آیات و با تعابیر مختلف آمده است مباحث مربوط به زوجین، زن و مرد، فرزندان، پدر و مادر، خویشان و اقوام، در خانواده است. امروزه بعضی از نظریه پردازان، قرآن را مورد اتهام قرار دادند و معتقدند مسائل خانواده و ارائه الگوهای مناسب به طور منسجم در آن مطرح نشده است. این پژوهش بر آن است که ثابت کند قرآن در لابه لای آیات خود به حوزه خانواده پرداخته است. در این پژوهش با مطالعه قرآن و استخراج حدود چهار صد آیه در مورد فرزندان، زوجین، پدر و مادر و خویشان، که با سامان دهی و ارتباط بخشی با موضوع به حدود دویست آیه رسیده، سعی شده است الگویی امروزین در حوزه خانواده، از قرآن استخراج شود. این پژوهش برای رسیدن به الگوی خانواده در قرآن، از روش مردم شناسی، سیر تاریخی و فرهنگی خانواده پیش از نزول قرآن کمک گرفته و سپس آن را با نگرش قرآن نسبت به مفهوم ص‌خانواده╗، مقایسه کرده و نتیجه گرفته است که قرآن، فرهنگ قبیله محوری پیش از نزول قرآن را به فرهنگ خانواده محوری و هنجار و قرار دادی را به هنجار اخلاقی تبدیل کرده است. بر اساس نگرش قرآن و خلاف دید گا ه جاهلیت، تفاوت جنسیت در خانواده، نشانه تفاوت در ارزش شخصیت افراد نیست. قرآن بر خلاف عقاید جاهلیت مقام زنان را ارج نهاده و برای آنان براساس کارکرد شان حقوق لازم و کافی قائل شده و راه رسیدن به کمال را برای او فراهم کرده است. در قرآن، برای تحکیم پیوند خانوادگی برنامه هایی ارائه شده و پیمان ازدواج و تشکیل خانواده، مقدس شمرده شده و برای حفظ پیمان ها حتی پس از جدایی یا فوت شوهر توصیه هایی برنامه های حمایتی در نظر گرفته شده است. بر خلاف عقاید جاهلیت به تمام اعضای خانواده، فرزندان، زنان، مردان، پدر و مادر، خواهر و برادر و خویشان، حقوق، ارث و قصاص تعلق گرفته است. فرهنگ قبیله محوری به هنجار اخلاق تبدیل شده و اعتبارات قبیله ای بی ارزش تلقی شده و خانواده به عنوان سیستم حمایت کننده یتیمان، مسکینان و در راه ماندگان تعیین شده است. روابط معامله گرانه جاهلیت به روابط دوستانه در خانواده و رعایت حقوق و وظایت در آن، تبدیل شده و در نهایت فضای حاکم بر قرآن نسبت به حوزه خانواده، به گونه ای متفاوت با فضای فرهنگی دوران جاهلیت شکل گرفته و الگویی متفاوت از تصورات جاهلیت ارائه داده شده است. الگوهای ارائه شده در این پژوهش، الگوی حقوق مادی و اقتصادی، الگوی حقوق معنوی و اخلاقی، الگوی تحکیم پیوند پایدار، الگوی حاکمیت معنویت، الگوی حفظ پیمان ها، الگوی همترازی مذکر و مونث و الگوی آرامش و دوستی در خانواده است
کلیدواژه ها -
