موجود در کتابخانه تخصصی علوم حدیث
نویسنده سرافرازی اردکانی، محمدرضا
موضوع-
راهنمای مکان کتاب-
نوع منبعپایان نامه
تاریخ تولید2020-12-05
دانشکدهعلوم حدیث
رشته تحصیلیعلوم حدیث گرایش کلام و عقاید
سال تحصیل1390
چکیدهمیزان به عنوان یکی از آموزه های قرآنی ودینی،ازمراحل اعمال درقیامت است.میزان درلغت به معنای ص‌وسیله سنجش واعتدال‌است.ص‌میزان تنها به سنجش اجسام خلاصه نمی گردد وکاربردهای فراتری از ترازوی ظاهری دارد چه حقیقی باشد مثل میزان الحراره‌وچه مجازی مثل وزن شعر وترازوی عدل.ص‌میزان درقرآن به دو گونه ی کلی به کار گرفته شده است:ترازوی دادوستد دردنیا،ترازوی اعمال در روز جزا.ص‌میزان مورد اتفاق تمام مسلمین است ولی درمورد آن،سخنان مختلفی بیان می شود.برخی می گویند:میزان در روز جزاترازویی است مثل ترازوی دنیایی نظریه‌میزان محسوس‌اکثراهل سنت قائل به این سخنند؛برخی دیگرص‌میزان در آموزه های دینی راتمثیلی ازعدل وبرقراری آن در روز جزا می دانند نظریه عدل،این سخن در بین شیعیان ومعتزله رایج است؛برخی معتقدند که‌ص‌میزان در روز جزا امامان معصوم وحجج الهی هستند که به وسیله آنها اعمال سنجیده میشود نظریه‌ص‌میزان به معنای حجج الهی،این بیان نیز درکتب روایی شیعه است؛وعلامه طباطبایی بر اساس آیه اعراف۸/،این معیار راحق می داندنظریه حق‌برخی نیز درجمع بندی آیات تنها به معنای لغوی آن بسنده می کنند ظریه معنای لغوی در این رساله فارغ از نتیجه نهایی،کامل ترین استدلال ها،آیات و روایات با چینش معنا داری برای اثبات هر یک از نظریه ها آورده شده است.بیشترین بحث ها بین نظریه میزان محسوس وص‌عدل است.مهمترین اشکال به نظریه‌ص‌میزان محسوس،ص‌نبود قابلیت وزن شدن برای اعمال‌است.اهل سنت در پاسخ به این اشکال،سخنانی مثل وزن شدن نامه عمل،تبدیل شدن اعمال به‌اجرام توسط خداوند وتغییر وزن خود افراد با اعمالشان بیان می کنند وبرای اثبات آن نقل هایی را می آورند که ضعف مستندات معمولا نقل ها از غیر پیامبراکرم ص‌است ونیز تنها در کتب اهل سنت بیان شده است باعث شده است که این نظریه رد شود.در مقابل اشکالی بر نظریه عدل گرفته می شود مبنی بر اینکه این نظریه موجب منتفی شدن اصل وجودص‌میزان در قیامت می شود.این سخن درست است اما باید دید که مستندات این نظزیه در مقابل این اشکال یارای مقابله دارند یانه.مقدمات این نظریه به وسیله آیات،روایات ولغت قابل اثبات است،اما مستندات این نظریه‌مخصوصا روایت امام صادق ع،مهمترین دلیل نظریه عدل‌بیانگر رد وجود میزان نمی کنند وتنها نظریه ص‌میزان محسوس‌را رد می کنند.مرز نظریه مختار،میزان محسوس‌و رداصل وجود میزان است.با تقریر جدیدی از روایت امام صادق ع،بیان جدیدی از نظریه عدل شکل می گیرد که این نظریه را نیز مثل نظریات حجج الهی عدل در دامنه نظریات مختار قرار می دهد.نظریه عدل گستردگی بیان بسیار بیشتری میان مفسرین شیعه وسنی دارد،هر چند نظریه‌ص‌حجج الهی به علت مستندات بیشتر و محکم تر،استحکام بیشتری دارد.نظریه حق نیز با پشتوانه قرآنی وهمگانی بودن آن می تواند مورد قبول شیعه وسنی باشد،موجب تقویت آن در بین نظریات می شود.هر چند می توان هر یک از نظریات مختار را،منظر وبیان متفاوتی ازیک واقعیت دانست.فصلی به شاخصه های میزان‌از منظر روایات پرداخته شده است که مهمترین بخش آن،دلایل سنگینی وسبکی میزان در روایات است.مهمترین نتایجی که در بخش پاسخ به سؤالات حاصل شد از این قرارند:دلیل کاربرد میزان به صورت جمع موازین در قرآن این است که‌ص‌موازین جمع وزن شونده هاتعداد اعمال هر فرد مثل روزه ها،نمازهاو را نشان می دهد؛اینکه برای عده ای از بهترین افراد مثل امامان وانبیاء وشقی ترین بشر مثل کافران،ترازویی نهاده نمی شود،از مسلمات قرآنی وحدیثی است؛معنای سنگینی وسبکی ترازو،رجحان نیکی ها بر بدی هاست.نحوه سنجش درمیزان نیز در فصل پاسخ به سؤالات بررسی شده است
کلیدواژه ها -
