موجود در کتابخانه تخصصی علوم حدیث
نویسنده میرهاشمی، فاطمه سادات
موضوع-
راهنمای مکان کتاب-
نوع منبعپایان نامه
تاریخ تولید2020-12-05
دانشکدهعلوم حدیث
رشته تحصیلیعلوم حدیث گرایش تفسیر اثری
سال تحصیل1390
چکیدهعصمت انبیاع یکی از مباحث جدی و با سابقه در حوزه مباحث اعتقادی کلامی است که تقریبا همه فرق اسلامی اصل وجوب آنرا پذیرفته اند و تنها در جزئیاتی چون محدوده و زمان آغاز آن اختلافاتی وجود دارد .اولین جایی که این اختلافات خود را نشان می دهد، تفسیر آیاتی است که ظاهر آنها با مسئله عصمت ناسازگاری دارد .در این تحقیق سعی بر این است که معنای این گونه آیات با توجه به روایات فریقین پیرامون آنها، به دست آید.در بحث نافرمانی آدم ع از نهی خداوند؛ روایات عدم هوشیاری، جبر الهی، فراموشی به هنگام خوردن از درخت، عدم عصمت قبل از نبوت و اشتباه در فهم کامل نهی خداوند را عنوان کرده اند.در بحث از شرک ابراهیم ع؛ برخی روایات هذا ربی را اقراری تلقی کرده و برخی روایات راه حل هایی چون فرض یا انکاری استفهامی بودن آنرا مطرح کرده اند .در اتهام کذب ابراهیم نیز؛ روایاتی قرانی سقیم را از معاریض کلام، یا تقیه ای دانسته و قصد اصلاح ویا وجود شرط محال در بل فعله کبیرهم هذا را مانع وغ قلمداد کرده اند .روایاتی دیگر نیز هر دو سخن را دروغ انگاشته اند.در مبحث قتل نفس توسط موسی ع روایات، غیر عمدی بودن قتل و یا مأمور بودن موسی به آن را عنوان کرده اند .و درباره نسیان عهد توسط موسی در همراهی با عالم الهی؛ برخی روایات آنرا به معنای فراموشی ضد ذکر و برخی آنرا به معنای ترک عهد و یا از معاریض کلام تلقی کرده اند.پیرامون قضاوت داود ع میان دو خصم؛ روایاتی اسرائیلی دلیل استغفار او را گناهی که در حق‌ص‌اوریا مرتکب شد عنوان کرده و روایاتی نیز دلیل آنرا تعجیل در صدور حکم بیان کرده است .درباره سلیمان ع و برگزیدن علاقه به اسب ها بر ذکر پروردگار؛ روایاتی اسرائیلی اذعان دارند که سلیمان اسب ها را به انتقام اینکه او را از نماز بازداشتند به هلاکت رسانید .روایاتی نیز کشتن اسب ها برای انتقام را قبیح تلقی کرده و ماجرا را این طور حکایت کرده اند که سلیمان اسب ها را برای شرکت در جنگی بازدید می کرد که وقت نماز گذشت و خواست که خورشید را باز گردانند تا نماز را در وقتش بخواند .همچنین درباره انابه و بازگشت سلیمان در پی فتنه و افتادن جسد بر تختش؛ برخی روایات اسرائیلی گناه سلیمان را کشتن اسب ها و یا تمایل قلبی به یکی از طرفین دعوا در داوری اظهار کرده و برخی روایات دیگر گناه او را نگفتن‌ص‌انشاء الله در تصمیمش تلقی کرده اند .برخی روایات نیز حاکی از ترس سلیمان بر جان فرزندش از شر شیاطین و غفلت از اراده پروردگار است.پیرامون هم یوسف ع به انجام عمل قبیح؛ روایاتی هم وی را اراده و تصمیم به انجام عمل معنا کرده و برخی روایات به شدت چنین همی را رد کرده اند، روایتی نیز قصد او را ضرب و قتل یبان کرده است.ودر بحث از طولانی شدن حبس یوسف به عقوبت استمداد از غیر خدا؛ روایاتی به طرق متعدد در میان فریقین علت باقی ماندن چندین ساله یوسف را در زندان عقوبت الهی برای استمدادش از غیر خدا تلقی کرده اند.روایات شیعی غالبا عمل به ظاهر گناه آلود را به گونه ای تأویل کرده اند که گناه بودن آن نفی شود، اما در روایات اهل سنت که اکثرا موقوف یا مقطوعند اهتمامی به نفی گناه وجود ندارد .در راستای روایات، برخی تفاسیر اهل سنت به شرح ظاهر آیه بسنده کرده و از انتساب گناه به نبی خدا ابایی ندارند .اما تقریبا همه تفاسیرشیعی با توجه به روایات وحتی فراتر از آنها و با تکیه بر عقل، به تنزیه ساحت انبیا از گناه پرداخته اند
کلیدواژه ها -
