موجود در کتابخانه تخصصی علوم حدیث
نویسنده جمالی، مرضیه
موضوع-
راهنمای مکان کتاب-
نوع منبعپایان نامه
تاریخ تولید2020-12-07
دانشگاهقرآن و حدیث - پردیس تهران
رشته تحصیلیعلوم حدیث (گرایش تفسیر اثری)
چکیدهعلی بن ابی حمزه بطائنی از راویان عصر امام صادق)علیه السلام (واز وکلای امام کاظم)علیه السلام(بوده که پس از شهادت امام کاظم)علیه السلام(از مذهب حق انحراف یافته و از سران فرقه واقفیه می شود،وی دارای آثاری است که با توجه به قرائنی به نظر می رسد،اکثر روایات آن مربوط به دوران صحت مذهب اوست.از جمله آثار بطائنی می توان به کتاب التفسیر او اشاره کرد که اکثر روایات این کتاب از یحیی ابوبصیر اسدی یکی از اصحاب اجماع گرفته شده است و این کتاب از معدود کتب تفسیری در عصر امام صادق)علیه السلام (و امام کاظم)علیه السلام(بوده که در گذر تاریخ از میان رفته است و تنها تعدادی از روایات آن در جوامع حدیثی گزارش شده است؛پس با توجه به اینکه اکثر روایات این کتاب از یحیی ابو بصیر اسدی است و هم چنین به دلیل وجود این روایات در جوامع حدیثی،می توان به اهمیت و ضرورت بازیابی این کتاب پی برد.بر این اساس،مساله اصلی این پژوهش بازیابی روایات کتاب التفسیر بطائنی است که براساس سه روش محتوایی،کتاب شناختی و اسنادی صورت گرفته است وحاصل آن۱۱۸، روایت تفسیری از۲۴ مصدر حدیثی است که با توجه به اعتبار سنجی مصادر۲،۱مصدر دارای اعتبار و سه مصدر از اعتبار ضعیف برخوردار است.بخش دیگر این پژوهش،گونه شناسی براساس سه مدل کاربردی،دلالی و موضوعی و هم چنین اعتبار سنجی سندی و محتوایی روایات کتاب التفسیر بطائنی است که تحلیل این دو امر،تنها از جز اول تا سوره کهف انجام پذیرفته است.بنابراین،بیشترین گونه از جهت کاریردی ،مربوط به روایات تفسیری-تبیینی و از جهت دلالی،مربوط به روایات متناسب و از جهت موضوعی،مربوط به روایات کلامی با محوریت ولایت ائمه) علیهم السلام (می باشد.اما درباره اعتبار سنجی سندی و محتوایی این روایات می توان گفت که از مجموع ۴۹ روایت،تنها دو روایت به جهت مخالفت با عقل و مسلمات مذهب و یا صدور تقیه ای،غیر معتبر شناخته شدند و ۴۷ روایت دیگر که اگرچه برخی از آن ها ضعیف السند بودند ولی به جهت موافقت با عقل و مسلمات مذهب و وجود مؤیدات محتوایی در اکثر این روایات،معتبر شناخته شدند.
کلیدواژه ها -
