موجود در کتابخانه تخصصی علوم حدیث
نویسنده خراسانی، انسیه
موضوع-
راهنمای مکان کتاب-
نوع منبعپایان نامه
تاریخ تولید2020-12-02
دانشگاهقرآن و حدیث - پردیس تهران
رشته تحصیلیعلوم و معارف نهج البلاغه
سال تحصیل1395
چکیدهاز جمله شروح کهن نهج البلاغه، دو شرح ص‌معارج نهج البلاغه╗ از علی بن‌زید بیهقی (قرن ششم ه.ق) و ص‌حدائق الحقائق فی فسر افصح الخلایق╗ از قطب‌الدین بیهقی کیدری (قرن هفتم ه.ق) است. شارحان هریک از این دو شرح، روشی ادبی را برگزیده‌اند. هدف از این پژوهش، شناسایی و معرفی روش دو شارح و نحوه‌ی تأثیرات این دو شرح، بر شروح پسین نهج البلاغه است که پس از ذکر مشخصات و حیات علمی مولفان و ویژگی‌های شروح به آن پرداخته شده است. گردآوری اطلاعات و نحوه‌ی دست‌یابی به آن؛ از طریق روش کتابخانه‌ای و با بهره‌گیری از نرم افزارهای نور انجام شده است. شرح ص‌معارج╗ از جمله شروح اولیه بوده و شرح ص‌حدائق الحقائق╗، برگرفته از دو شرح ص‌معارج╗ علی بن‌زید بیهقی و ص‌منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه╗ قطب راوندی است و از چینش و نظم مشخصی برخورداراست. خطب و نامه‌ها و حکمت‌ها،در هر دو کتاب، به شیوه‌ی ترتیبی تشریح شده است. هریک از شارحان، برای بررسی محتوایی نهج البلاغه، از دانش‌های مختلف بهره برده‌اند، که از آن جمله می‌توان به علم لغت و دانش صرف و نحو، بلاغت، علم الحدیث، کلام، تاریخ، فقه، و علوم قرآنی اشاره کرد. فصل پایانی این پژوهش، به بررسی تأثیر این دو شرح، بر شروح پسین و گونه‌شناسی انعکاس این تأثیرات، از جهت محتوایی می‌پردازد. اگرچه در میان شروح بعدی، سخن چندانی از این دو شرح نیست و این شروح اساسا مورد مناقشه و تحلیل نبوده‌اند، ولی تأثیرات آن‌ها بر روی برخی از شروح، باذکر نام ایشان و ورود برخی از مطالب توسط شارحان بعدی، نشان‌گر توجه آن‌ها به این دو شرح بوده است. از مهم‌ترین شروح تأثیرپذیر، می‌توان به ص‌شرح ابن‌عتایقی╗، ص‌مصباح السالکین ابن‌میثم بحرانی╗، ص‌منهاج البراعه خویی╗ و ص‌بهج الصباغه شوشتری╗، اشاره کرد. کلیدواژگان: معارج نهج البلاغه، حدائق الحقائق، علی بن‌زید بیهقی، قطب‌الدین کیدری، فقه‌الحدیث، نهج البلاغه، روش‌شناسی شروح نهج البلاغه
کلیدواژه ها -
